ชื่อเรื่อง       การพัฒนาครูด้านการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน

               โรงเรียนนาข่าวิทยาคม  สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม 

ผู้วิจัย         นายพชรพงศ์  วงศ์คำมา

หน่วยงาน    โรงเรียนนาข่าวิทยาคม  อำเภอวาปีปทุม  จังหวัดมหาสารคาม

                 สังกัดองค์การบริหารส่วนจังหวัดมหาสารคาม 

ปีที่พิมพ์       2560

 

บทคัดย่อ

          

          การวิจัยครั้งนี้มีความมุ่งหมายเพื่อพัฒนาครูโรงเรียนนาข่าวิทยาคม  ให้มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับหลักการ  แนวคิด ทฤษฎีการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน

ครูสามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้และสามารถจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียนได้อย่างมีประสิทธิภาพ  โดยใช้หลักการวิจัยปฏิบัติการ  (Action  Research)  ตามแนวคิดของ  เคมมิส  และแมกแทกการ์ท  (Kemmis and McTaggart)  ดำเนินการเป็น  2  วงรอบ  แต่ละวงรอบประกอบด้วย  การวางแผน  (Planning) การปฏิบัติ  (Action) การสังเกต  (Observation) และการสะท้อนผล (Reflection)  กลุ่มผู้ร่วมวิจัย  จำนวน  9 คน  ได้แก่  ผู้วิจัย  และผู้ร่วมวิจัยซึ่งเป็นครูโรงเรียนนาข่าวิทยาคม  จำนวน 8  คน  ที่สมัครใจเข้าร่วมการพัฒนา  กลุ่มผู้ให้ข้อมูล จำนวน  73  คน ได้แก่  ผู้อำนวยการโรงเรียนจำนวน 1 คน นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1-6  จำนวน  70  คน  และวิทยากร  จำนวน  2  คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูล  ได้แก่  แบบทดสอบ  แบบสัมภาษณ์  แบบสังเกต  แบบบันทึก  และแบบประเมินแผนการจัดการเรียนรู้  การตรวจสอบข้อมูลใช้เทคนิค             การตรวจสอบแบบหลายมิติ   วิเคราะห์และนำเสนอผลการวิจัยโดยวิธีพรรณนา

           ผลการวิจัยก่อนดำเนินการพัฒนา  กระบวนการในการจัดการเรียนรู้ของครูโรงเรียนนาข่าวิทยาคม  พบว่า ครูยังขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของนักเรียน ขาดความเข้าใจเรื่องการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้  ส่งผลให้ไม่สามารถจัดกิจกรรมการเรียนการสอนได้อย่างมีประสิทธิภาพ  ผู้วิจัยได้วางแผนการพัฒนาโดยใช้ หลักการวิจัยปฏิบัติการ (ActionResearch)  ใช้กลยุทธ์ในการพัฒนา 4 กลยุทธ์ คือ การศึกษาเอกสาร                 การประชุมเชิงปฏิบัติการ  การศึกษาดูงาน  และการนิเทศ  ดำเนินการพัฒนา  2 วงรอบ  ดังนี้

      วงรอบที่  1  (1)  ผลจากการศึกษาเอกสาร  ด้วยกิจกรรมมอบหมายงานและการประชุมกลุ่มย่อยร่วมกัน  ทําให้กลุ่มผูวมวิจัยมีความรูความเขาใจ  และมองเห็นรายละเอียดการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ และการประชุมกลุ่มย่อยร่วมกัน หลักการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้  แต่ยังขาดทักษะและความมั่นใจที่จะนำไปสู่การปฏิบัติจริง  โดยเฉพาะการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ ที่ประกอบด้วย  การบูรณาการฝึกทักษะการคิดวิเคราะห์เนื้อหาในกลุ่มสาระการเรียนรู้                  การออกแบบการจัดการเรียนรู้ที่เน้นทักษะการคิดวิเคราะห์  การใช้รูปแบบและเทคนิควิธีการสอนด้านการคิดวิเคราะห์  การพัฒนาสื่อและนวัตกรรมที่เน้นการคิดวิเคราะห์ การวัดและประเมินผลการเรียนรู้  (2)  การประชุมเชิงปฏิบัติการ  โดยใช้กิจกรรมการทดสอบก่อนและหลังการประชุมการบรรยายให้ความรู้และการฝึกปฏิบัติ  ซึ่งได้ข้อค้นพบว่าครูมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการเรียนรู้และสามารถเขียนแผนการสอนได้  แต่ยังขาดความมั่นใจบางขั้นตอนในการจัดกิจกรรม  การเรียนการสอนเนื่องจากขาดความพร้อมหลายด้าน  (3)  การศึกษาดูงานโรงเรียนที่ประสบผลสำเร็จในการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์  คือ โรงเรียนท่าขอนยางพิทยาคม อำเภอกันทรวิชัย  หลังจากการศึกษาดูงานทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยได้รับความรู้และประสบการณ์จากการจัดกิจกรรมการเรียนรู้ที่หลากหลายวิธี  สามารถนำมาใช้ประยุกต์ให้เกิดการพัฒนาในการจัดการเรียนรู้ของตนเองได้เป็นอย่างดี  (4)  การนิเทศภายใน  ด้วยกิจกรรมการนิเทศแผนการจัดการเรียนรู้และกิจกรรมการสาธิตการจัดการเรียนรู้ในชั้นเรียน  ทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความรู้ความเข้าใจในด้านการจัดการเรียนรู้ สามารถเขียนแผนการจัดการเรียนรู้ได้  แต่การพัฒนาในวงรอบที่ 1  ยังค้นพบปัญหาคือ  กิจกรรมเน้นให้ผู้เรียนฝึกการคิดยังไม่อย่างหลากหลาย  กิจกรรมเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ค้นคว้ารวบรวมข้อมูลมีน้อย พฤติกรรมที่ระบุยังไม่เหมาะสมกับเนื้อหาและวัยของเรียน ขาดการบูรณาการเนื้อหาเพื่อนำไปสร้างองค์ความรู้ใหม่  ซึ่งยังไม่มีการดำเนินการอย่างจริงจัง ควรดำเนินการพัฒนาปรับปรุงในวงรอบที่ 2 ต่อไปให้ดียิ่งขึ้น

               วงรอบที่  2  โดยจัดกิจกรรมการนิเทศการสอนและการนิเทศแนะนำให้คำปรึกษา             ผู้วิจัยดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลจากแบบสังเกตและแบบสัมภาษณ์  พบว่า การใช้กลยุทธ์การนิเทศแบบต่อเนื่อง  กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความรู้ความเข้าใจในการจัดการเรียนรู้  มีทักษะปฏิบัติและการเขียนแผนการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์  สามารถจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะ          การคิดวิเคราะห์  ตลอดทั้งนำไปใช้ในการจัดกิจกรรมการเรียนรู้สำหรับนักเรียน ทำให้ปัญหาเรื่องครูขาดความรู้  ความเข้าใจในเรื่องการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์หมดไป ส่วนการนิเทศแนะนำให้คำปรึกษาพบว่า  กลุ่มผู้ร่วมวิจัยมีความตื่นตัว  กระตือรือร้น  และได้เทคนิควิธีการใน              การจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์มากขึ้น 

          โดยสรุป  ผลจากการพัฒนาทั้ง  2  วงรอบ  ทำให้กลุ่มผู้ร่วมวิจัยซึ่งเป็นครูของโรงเรียนนาข่าวิทยาคม  ได้ตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็น ในเรื่องประสิทธิภาพการจัดการเรียนการสอน

ที่จะส่งผลโดยตรงต่อการพัฒนาคุณภาพผู้เรียนให้ได้มาตรฐานบรรลุตามจุดมุ่งหมายตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และแก้ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่  2) พ.ศ. 2545 ตามหลักสูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน  พุทธศักราช  2551 ครูสามารถจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมทักษะการคิดวิเคราะห์ของผู้เรียนได้อย่างมั่นใจ เป็นการยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน และพัฒนาผู้เรียนให้มีคุณภาพ

ตามมาตรฐานการศึกษาขั้นพื้นฐานต่อไป